Bez nich magia świąt jest jakby mniej magiczna, a krajobraz świąt mniej świąteczny. Pachnące piernikami, choinką i grzanym winem jarmarki świąteczne na stałe już wpisały się w krajobraz wielu miast. Co roku odwiedzają je miliony turystów spragnionych zimowych atrakcji i bajkowej atmosfery… Oto TOP 12 bożonarodzeniowych targów w Europie, które naszym subiektywnym zdaniem szczególnie warto odwiedzić w tym sezonie!
Stolica Alzacji, ze swą gotycką zabudową, kanałami i wąskimi uliczkami, nad którymi pochylają się kilkusetletnie domki z muru pruskiego, przez cały rok przypomina scenografię do dziecięcej baśni. A w zimowej szacie, w blasku tysięcy różnokolorowych lampek, robi wręcz nierealne wrażenie. Nic dziwnego, że nosi nieoficjalny tytuł „francuskiej stolicy świąt” – i to właśnie tutaj odbywa się najstarszy (organizowany od 1570 r.), największy oraz najbardziej znany jarmark bożonarodzeniowy na zachód od Niemiec. Dość wspomnieć, że gości odwiedzających miasto w tym czasie liczy się w milionach, a miejsca w hotelach należy rezerwować nawet z rocznym wyprzedzeniem.
Co roku na pięknie udekorowanym placu Kleber staje gigantyczna choinka, a pobliskie ulice oraz okolice katedry zapełniają się drewnianymi straganami, których łącznie jest ponoć ponad 300. Można na nich znaleźć ręcznie robione dekoracje, oryginalne upominki, regionalne smakołyki (jak drożdżowa babka kugelhopf), a przede wszystkim mnóstwo aromatycznego alzackiego wina na rozgrzewkę (w oryginalnych smakach, jak malina czy klementynka). To także idealna okazja, by skosztować regionalnych potraw, takich jak tarte flambée, choucroute (kwaśna kapusta z mięsem) czy słynne precle. Poza kulinarnymi specjałami o francuskim rodowodzie, co roku na Place Gutenberg pojawia się niespodziewany międzynarodowy gość. W Przeszłości gościły już Liban czy Islandia. Kto zawita w tej edycji? Już wkrótce się przekonamy!
Nie zabraknie również atrakcji dla najmłodszych oraz wielkiego lodowiska. Wszystkich odwiedzających w sezonie Strasburg zwolenników świątecznych zakupów w wersji eko ucieszy Off Market – alternatywny, społecznie zaangażowany jarmark bożonarodzeniowy, organizowany na Place Grimmeissen i dedykowany świadomej konsumpcji, wymianie dóbr, recyklingowi i produktom fair trade. Czyli coś dla każdego w iście magicznym otoczeniu.
Kiedy: 27 listopada – 27 grudnia 2024
Gdzie: Place Kléber oraz inne lokalizacje wokół Grande Île, historycznego centrum miasta
Każdy, kto choć raz był w Niemczech na jarmarkach bożonarodzeniowych, będzie chciał tam wracać co roku. Tradycja świątecznych straganów jest najbardziej zakorzeniona właśnie u naszych zachodnich sąsiadów, gdzie praktycznie w każdym mieście można zrobić zakupy na kilku (lub kilkudziesięciu…) jarmarkach, usytuowanych w strategicznych punktach na mapie. Jarmarków są dziesiątki, monotonia więc na pewno nam nie grozi i da się spędzić nawet tydzień w mieście, codziennie odwiedzając inną świąteczną fiestę.
Na niektórych można przejechać się na diabelskim młynie, poszaleć na lodowisku lub zjechać ze specjalnego toru saneczkowego! Znajdzie się również coś dla koneserów – na specjalnym targu Rodeo w postindustrialnej przestrzeni Kuhlhaus można upolować małe arcydzieła sztuki i designu. Program najsłynniejszego berlińskiego jarmarku – WeihnachtsZauber na Gendarmenmarkt, który w tym roku po raz kolejny “wyjątkowo” odbędzie się na Bebelplatz – przewiduje m.in. koncerty kolęd, występy lokalnych chórów oraz pokazy akrobatyczne. W każdy weekend na scenie wystąpi baletowa grupa Szilvii Wolff, a na co dzień odwiedzających zabawiać będą interaktywne postacie wprost z baśni, takie jak Lodowa Królowa i Dziadek do Orzechów na szczudłach.
Mimo tak ogromnej różnorodności, wszystkie berlińskie jarmarki łączy jedno – wszędzie można zjeść tradycyjne przysmaki, tj. placki ziemniaczane, prażone orzeszki czy też napić się grzanego wina.
Kiedy: od 25 listopada do 31 grudnia 2024
Gdzie: Najwięcej straganów, jak co roku, znajduje się na Alexanderplatz oraz na Placu Poczdamskim. Najbardziej magiczna atmosfera panuje jednak na placu Gendarmenmarkt – w sezonie 2024/2025 ze względu na przebudowę jarmark ten zostanie przeniesiony na historyczny Bebelplatz.
Niektóre miasta po prostu lepiej wyglądają zimą – i austriacka stolica z pewnością do nich należy. Świąteczne stoiska znajdziemy niemal na każdym wiedeńskim placu, zaś pierwsze z nich pojawiają się już w pierwszej połowie listopada. Największy i najpopularniejszy jarmark, który obejmuje ponad 100 stoisk, co roku organizowany jest przed Ratuszem. Oprócz atrakcji charakterystycznych dla okresu Bożego Narodzenia można też pojeździć na łyżwach na dużych ślizgawkach (w tym na spektakularnej Vienna Ice World otoczonej romantycznymi iluminacjami) oraz ścieżkach prowadzących przez park, zaś specjalnie przygotowana brama ze świeczkami czy Choinka Serc wprowadzi każdego w magiczną aurę Świąt na Rathausplatzu.
Nie zabraknie również atrakcji dla najmłodszych (w przeszłości w programie pojawiały się m.in. …. przejażdżki na reniferach). Każdy wreszcie będzie miał okazję kupić wyjątkowe upominki świąteczne dla najbliższych. Jarmarki świąteczne to także okazja, aby skosztować wiedeńskich przysmaków – skuś się na jabłka w karmelu czy apfelstrudel. Polecamy też rozgrzewające napoje, w tym m. in. słynny poncz i grzane wino, a także lokalne wyroby, jak haftowane obrusy.
Kiedy: 15 listopada – 26 grudnia 2024
Gdzie: Rathausplatz
Jarmarki bożonarodzeniowe w czeskiej Pradze to zdaniem wielu osób jedne z najpiękniejszych tego typu imprez w Europie. Zarówno za sprawą bogactwa oferowanych produktów, jak i wyjątkowego klimatu, jakiego nabiera zimową porą praskie Stare Miasto, które przecież najpiękniej prezentuje się po zapadnięciu zmroku. Największy, a jednocześnie najbardziej popularny z praskich jarmarków co roku organizowany jest na Rynku Staromiejskim (Staroměstské náměstí). Na środku staje pięknie ozdobiona, wysoka na ponad 20 m choinka będącą jedną z wielu atrakcji.
Na malowniczych ulicach z przystrojonymi, barokowymi fasadami napijemy się pysznego, grzanego wina czy gorącego miodu pitnego, skosztujemy również wielu smakołyków, m. in. tradycyjnych zawijanych ciasteczek z cynamonem zwanych trdelnik, a wszystko to pośród dźwięków kolęd i śpiewu chóru. Zwiedzanie stoisk z ozdobami świątecznymi, szopkami bożonarodzeniowymi czy biżuterią urozmaica bowiem wyjątkowo bogaty program artystyczny. A jeśli wciąż będzie nam mało, zawsze można chwycić w dłoń szklaneczkę grogu i ruszyć w stronę kolejnych jarmarków – jak choćby ten na oddalonym o zaledwie parę minut spacerem, w pobliżu Muzeum Narodowego, Placu Wacława (Václavské náměstí), gdzie czekać będą kolejne smakołyki, jeszcze inne iluminacje…. i futrzani mieszkańcy mini zoo. Tych, którzy cenią sobie spokój, zainteresuje natomiast jarmark przy Placu Republiki (Náměstí Republiky) – mniejszy, ale urokliwy, dostępny od 25 listopada do 24 grudnia.
Kiedy: 30 listopada 2024 – 6 stycznia 2025
Gdzie: Rynek Starego Miasta, Plac Wacława, Plac Republiki
Budapeszt w grudniu ma wyjątkowy klimat. Spacerując po ulicach, można co i rusz natknąć się na pięknie przystrojone choinki. Najlepiej dojść do placu Vörösmarty, gdzie odbywa się najsłynniejszy w mieście jarmark bożonarodzeniowy. Na dobry początek trzeba spróbować miejscowego grzanego wina, po którym od razu zachce nam się więcej atrakcji. A tych jest tu bez liku! Kolorowe stragany oferują całą gamę produktów – począwszy od świątecznych ozdób, przez biżuterię, wyroby rzemieślnicze, po świąteczne dzwoneczki i inne gadżety do domu.
Kiedy już się wystarczająco obkupimy, warto skierować swoje kroki w stronę ładnie przystrojonych budek z jedzeniem, gdzie serwują m.in. wyśmienite kiełbaski i miejscowe specjały. A prawdziwą wisienką na torcie jest fasada słynnej cukierni Gerbeaud, która czasem na czas jarmarku… zmienia się w wielki kalendarz adwentowy – codziennie otwiera się tam nowe okienko z magiczną niespodzianką. Magiczne są również świąteczne pokazy laserowe, wyświetlane co wieczór na fasadzie monumentalnej bazyliki św. Stefana. To drugie miejsce (choć o 4 lat… pierwsze w zestawieniu najlepszych świątecznych jarmarków według European Best Destination) w Budapeszcie słynące z wyjątkowej atmosfery – dodatkową atrakcją jest tutaj lodowisko o pow. 200m2 z wielką choinką pośrodku.
Kiedy: 15 listopada – 31 grudnia 2024
Gdzie: Plac Vörösmarty, okolice bazyliki św. Stefana
Być może najstarszy, zdaniem wielu najpiękniejszy, a do jeden z największych w Europie jarmarków odbywa się w bawarskiej Norymberdze. Co roku przybywa tu ponad 2 mln turystów. Przez cały okres trwania adwentu miasto stroi się w kolorowe światełka, dodające zabytkowym kamieniczkom magicznego wyglądu. W wąskich uliczkach zaś czuć aromat pierników i grzanego wina. Na wielkim norymberskim rynku, szczelnie zastawionym drewnianymi straganami (których liczba sięgała w przeszłości nawet 300!) , można kupić dosłownie wszystko – począwszy od ozdób choinkowych, przez rękodzieła, gadżety i biżuterię, aż po najlepsze uliczne smakołyki, w tym oryginalne norymberskie pierniki i tradycyjne pieczone kiełbaski.
O wyjątkowości niemieckiej imprezy w nie mniejszym stopniu decyduje jednak również unikalna tradycja, związana z postacią Christkind. Ta blondwłosa piękność w złotej koronie i białej, anielskiej szacie jest kimś w rodzaju lokalnej królowej świąt, zajmującej miejsce Mikołaja. To ona uroczyście otwiera jarmark przemówieniem z kościelnej wieży, a następnie wręcza upominki dzieciom. Od niej również bierze się nazwa norymberskiego jarmarku – Christkindlesmarkt. Christkind wybierana jest na dwuletnią kadencję z młodych mieszkanek miasta, a ten osobliwy „casting” budzi tu nie mniejsze emocje niż sam jarmark.
Kiedy: 29 listopada – 24 grudnia 2024
Gdzie: Rynek Główny (Hauptmarkt)
Ogrody Tivoli w sercu duńskiej stolicy to wyjątkowe miejsce bez względu na porę roku – drugi najstarszy park rozrywki na świecie (i zarazem piąty w Europie pod względem liczby odwiedzających) urzeka staromodnym czarem, nieco kiczowatym przepychem i mnóstwem oryginalnych atrakcji, w tym drewnianą kolejką górską z 1914 r. Jednak to właśnie w okresie świątecznym cała ta rozrywkowa magia robi największe wrażenie.
Wirujące karuzele, repliki budynków z całego świata i klimatyczne parkowe ścieżki oświetlone są setkami tysięcy światełek, tradycyjne drewniane domki w skandynawskim stylu zapraszają na bożonarodzeniowe zakupy, a jabłkowych ciasteczek, pączków z cukrem i dżemem (æbleskiver) i grzanego wina z cynamonem (znanego tu jako gløgg) można skosztować w zabytkowym pociągu stojącym przy stacji św. Mikołaja. O pokazach sztucznych ogni czy ubranych w stroje z epoki muzykach grających szlagiery sprzed 100 lat nawet nie wspominamy. Skandynawska filozofia „hygge” objawia się tu w pełnej krasie – i wyjątkowo spektakularnych dekoracjach.
Kiedy: 15 listopada 2024 – 5 stycznia 2025
Gdzie: Ogrody Tivoli
Czy wiecie, że…budowa katedry w Kolonii zajęła ponad 600 lat – rozpoczęto ją w 1248 roku i ukończono dopiero w 1880. Prace przerwano na stulecia, a w XIX wieku wznowiono je, korzystając z odnalezionych średniowiecznych planów. Choć w tym kontekście organizacja i trwanie jarmark bożonarodzeniowego w jej cieniu to zaledwie chwila, zapewniamy – to chwila pełna świątecznej magii.
Główną atrakcją i symbolem jarmarku jest 25-metrowa, ozdobiona ponad 50,000 światełek choinka. To wokół niej budowane są drewniane stoiska (ponad sto!), w których zaopatrzyć się można w lokalne wyroby, ozdoby świąteczne, rękodzieło, a także skosztować lokalnych przysmaków, takich jak Käsespätzle (makaron z serem), Kaiserschmarrn (słodki omlet) i grzane wino, które tu występuje także w wersji… różowej.
Całość urozmaica i umila bogaty program koncertów i występów na żywo (w tym świąteczna muzyka swingowa i gospel, przedstawienia kukiełkowe i występy dla dzieci) – średnio ponad 100 wydarzeń, podczas których tłumy zbierają się, by wspólnie kolędować lub słuchać lokalnych artystów.
A gdyby atrakcji było mało, zawsze można odwiedzić pobliskie jarmark Heinzels Wintermärchen na Alter Markt i Heumarkt (z lodowiskiem i karuzelą) oraz Angel Market na Neumarkt, słynący ze spektakularnych dekoracji świetlnych w formie gwiazd i postaci aniołów.
Kiedy: 18 listopada – 23 grudnia 2024
Gdzie: przy Katedrze w Kolonii (Weihnachtsmarkt am Dom)
Choć stolica Chorwacji zwykle pozostaje w cieniu innych atrakcji tego pięknego kraju – jak Jeziora Plitwickie, Dubrownik czy wybrzeże Dalmacji – jest jeden moment w roku, kiedy to właśnie Zagrzeb przyciąga uwagę nie tylko rodaków, ale całej Europy. To czas tzw. Adventu, który jest czymś dużo więcej niż tradycyjnym jarmarkiem świątecznym. Przypomina raczej wielką, radosną fiestę, którą przez kilka grudniowych tygodni żyje całe miasto. Oprócz straganów z rękodziełem, pamiątkami, dekoracjami i mnóstwem regionalnych smakołyków odwiedzających kuszą liczne sceny z muzyką na żywo i setami DJ-skimi, uliczne spektakle, lodowiska, pokazy rzeźbienia w lodzie, atrakcje dla dzieci, a nawet przejażdżki bajkowym tramwajem w asyście Mikołaja i elfów.
Jest wreszcie specjalna „strefa wygłupów” (fuliranje), gdzie można się wyszaleć bez żadnych ograniczeń, tańcząc i wariując – a przy tym jedząc i pijąc, ile dusza zapragnie. Wszystko to sprawia, że chorwacka stolica od kilku lat z rzędu znajduje się na szczycie najlepszych europejskich destynacji świątecznych w prestiżowym plebiscycie European Best Destination.
Kiedy: 30 listopada 2024 – 7 stycznia 2025
Gdzie: całe miasto, ale głównie plac Bana Jelačića, plac Króla Tomislava i park Zrinjevac
10. Bolzano, Włochy – jeden z największych i jeden z najstarszych jarmarków świątecznych we włoskich Alpach
Południowy Tyrol, położony na północy Włoch i otoczony majestatycznymi Dolomitami, łączy włoskie i niemieckie tradycje, co nadaje świętom Bożego Narodzenia szczególnego charakteru.
Jarmark świąteczny w Bolzano, odbywający się na Piazza Walther, jest największym i najstarszym jarmarkiem w Południowym Tyrolu. Każdej zimy plac wypełnia się ok. 80 drewnianymi chatkami oferującymi rękodzieło i lokalne specjały, takie jak strudel, speck oraz grzane wino. Wśród licznych wydarzeń szczególną atrakcją jest inspirowana alpejskim folklorem parada Krampusa i św. Mikołaja (w tym roku zaplanowana na 5 grudnia). Krampus, mroczny, rogaty towarzysz św. Mikołaja – postać wywodząca się z dawnych, przedchrześcijańskich wierzeń – tradycyjnie straszy niegrzeczne dzieci. W trakcie parady można zobaczyć, jak przebrani za Krampusa uczestnicy przemierzają ulice, tworząc wyjątkowy, nieco mroczny spektakl Św. Mikołaj, pojawiający się po Krampusie, rozdaje dzieciom słodycze, przywracając świąteczną radość. Jarmark wzbogacają codzienne koncerty i świąteczne warsztaty.
Kiedy: 28 listopada 2024 – 6 stycznia 2025
Gdzie: Piazza Walther
Kiedy austriacki ksiądz Joseph Mohr pisał w Salzburgu wersety „Cicha noc, święta noc”, nie wiedział jeszcze, że oto tworzy kolędę, której dźwięki będą co roku rozbrzmiewać nie tylko w granicach jednej z najlepszych destynacji na świąteczny wypoczynek według plebiscytu European Best Destination, ale i na całym świecie. Satus miejsca narodzin jednego z największych kompozytorów i kolędy wszech czasów zobowiązuje, a Salzburg wywiązuje się z tego śpiewająco – zwłaszcza w okresie Świąt.
Salzburski jarmark jest jednym z najstarszych (jego początki sięgają 1491 roku) i najbardziej klimatycznych w całej Austrii. Zlokalizowany jest na placach Katedralnym i Residenzplatz, a jego atrakcje to ponad ponad 100 stoisk z rękodziełem, lokalnymi smakołykami i ozdobami świątecznymi, a także blisko 100 wydarzeń. Do momentów i doświadczeń, których na pewno nie można przegapić, należą tradycyjny bieg krampusów i perchtów, tj. przebierańców w drewnianych maskach i futrzanych kostiumach, wyposażonych w krowie dzwonki, których dźwięk – według alpejskich zwyczajów – przepędza demony zimy. W jarmarczne weekendy na dziedzińcu Twierdzy Hohensalzburg organizowane są koncerty muzyki dętej, a w pałacu Hellbrunnie można podziwiać żywą szopkę. Z myślą o najmłodszych przygotowywany jest Świąteczny Świat Dzieci z świątecznym pociągiem, minizoo oraz poczta bożonarodzeniowa, skąd można wysłać list do „Christkind” (Dzieciątka Jezus).
Kiedy:
- Salzburger Christkindlmarkt: 21 listopada 2024 – 1 stycznia 2025
- Jarmark w Hellbrunn: 23 listopada – 24 grudnia 2024
Gdzie:
- Salzburger Christkindlmarkt: Plac Katedralny (Domplatz) i Residenzplatz w centrum Salzburga
- Jarmark w Hellbrunn: Pałac Hellbrunn, na południe od centrum Salzburga
Największy i bez wątpienia najbardziej bajkowy jarmark świąteczny w całym Londynie. W harmonogramie zapowiedzianych na ten sezon atrakcji znajdzie się tradycyjnie największe w Wielkiej Brytanii lodowisko na świeżym powietrzu, otoczone świątecznymi światełkami, a także Magical Ice Kingdom – kraina lodowych rzeźb inspirowana „Alicją w Krainie Czarów”. Fanów akrobacji i cyrkowych sztuczek zainteresują występy słynnego Cirque Berserk. Emocje podkręci ogromny diabelski młyn Giant Observation Wheel i podgrzeje… oferta Bar Ice, serwującego napoje i drinki w lodowej scenerii. Nie zabraknie tego, co jarmarkom świątecznym właściwe, czyli setki stoisk z rękodziełem, ozdobami i świątecznymi smakołykami.
A gdyby tego było mało, Covent Garden rozświetlają tysiące świątecznych świateł i największa choinka w Londynie, tworząc wyjątkowy nastrój. Leicester Square oferuje tradycyjne stoiska i występy kabaretowe oraz spektakle dla dzieci w Spiegeltent. Winter by the River przy London Bridge, z widokiem na Tower Bridge, przyciąga lokalnymi produktami, grzanym winem i świątecznymi dekoracjami w malowniczym otoczeniu.
Kiedy: 21 listopada 2024 – 5 stycznia 2025
Gdzie: Hyde Park (+ ale warto zajrzeć też do Covent Garden, na Leicester Square i do Winter by the River przy London Bridge)
