Malownicza lokalizacja w cieniu metropolii, bogata historia zaklęta w oryginalnych zabytkach, regionalne tradycje i zwyczaje czy specyficzna atmosfera sącząca się leniwie przez wąskie uliczki i zaułki – powodów do weekendowej wizyty w małym mieście może być co najmniej tyle, ile atrakcyjnych miasteczek na turystycznej mapie Polski. Specjalnie dla Was stworzyliśmy listę 10 tych najpiękniejszych i najciekawszych w naszym kraju! Oto ranking najpiękniejszych miasteczek, małych miast i malowniczych miejscowości w Polsce!
Sandomierz
Malowniczo położony na 7 wzgórzach Niziny Nadwiślańskiej (niczym włoski Rzym!) Sandomierz przypadnie do gustu zarówno miłośnikom historii, jak i amatorom kryminalnych zagadek. W średniowieczu był jednym z najważniejszych miast na ziemiach polskich. To tutaj król Kazimierz Wielki ufundował budowę gotyckiej katedry jako jednego z kościołów pokutnych. Pragnął w ten sposób udobruchać sumienie i nastroje poddanych po zabójstwie księdza Baryczki. I to tutaj od początku XXI wieku działa niejaki Ojciec Mateusz. Płyta sandomierskiego rynku to zabytkowa scenografia dla popularnego serialu detektywistycznego o przygodach księdza hobbystycznie wspierającego pracę lokalnej policji.
Nad Sandomierzem góruje mocno uszkodzony w czasie potopu szwedzkiego zamek z wieżą pochodzącą z 1480 roku, a w podziemiach miasta rozciąga się imponująca trasa turystyczna. Różnica poziomów wynosi aż 12 metrów! Udostępnionych do zwiedzania jest kilkadziesiąt pomieszczeń o tak tajemniczych nazwach, jak choćby Korytarz Straceńców. Ducha starego sandomierskiego grodu najlepiej poczuć podczas organizowanego w lipcu Festiwalu Dookoła Wody. Podczas lipcowej imprezy miasto – w przeszłości miejsce skrzyżowania ważnych wodnych szlaków handlowych – odzyskuje swój wielobarwny i wielokulturowy nadwiślański charakter.
Szydłów
Szydłów, zwany też „polskim Carcassonne” albo „śliwkową stolicą”, to obowiązkowy punkt do zwiedzenia na polskiej mapie i zdecydowanie jedno z najpiękniejszych miasteczek w naszym kraju. Przekraczając znakomicie zachowane mury obronne, będziecie mieli okazję poczuć się jak w machinie czasu, która przeniesie Was do średniowiecza. Od tego bowiem czasu stoją tutaj fortyfikacje, pozostałości zamku oraz bramy miejskie – nie zmienił się także układ przestrzenny miasta. Historia Szydłowa sięga XII wieku, ale dopiero w XIV stuleciu miasto zostało przekształcone przez Kazimierza Wielkiego w obronną warownię.
Dzisiaj miasteczko jest chętnie odwiedzane również z innego powodu. To właśnie tutaj co roku w sierpniu odbywa się „Święto Śliwki”, podczas którego na placu zamkowym odbywają się przez kilka dni koncerty, pokazy artystyczne i konkursy. Podczas imprezy można oczywiście spróbować różnych odmian śliwek oraz wyrobów z tych owoców. Szacuje się, że z Szydłowa i okolicznych sadów pochodzi aż 20% wszystkich polskich śliwek.
Kazimierz Dolny
W zestawieniu najbardziej romantycznych miejsc nad brzegiem Wisły wypływa na pierwsze miejsce… Kazimierz Dolny. Kazimierski Rynek jest też ponoć najczęściej wybieranym miejscem w kraju na ślubne sesje fotograficzne. I trudno się dziwić! Renesansowe kamieniczki, zapierające dech w piersiach widoki na Wisłę oraz unosząca się w powietrzu atmosfera artystycznej bohemy rzucą czar nawet na zdeklarowanego singla. Znajdziecie tu pełen wachlarz dekoracji do romantycznych spacerów.
Lubicie włóczyć się bez celu uliczkami jak z bajki? W okolicach Rynku znajdziecie ich bez liku. Marzą wam się tajemnicze ruiny? Zabierzcie waszą drugą połówkę do średniowiecznego zamku na wzgórzu. Chcecie wyznać miłość na łonie natury? Okoliczne wąwozy stworzą ku temu wyjątkowo sprzyjające warunki. A po wszystkim możecie pogłaskać po nosie brązowego psa przy kościele farnym (ponoć przynosi to szczęście), wspólnie zjeść kazimierskiego koguta z ciasta, no i obowiązkowo przysiąść na ustawionej w 2012 r. ławeczce zakochanych. Wycieczki statkiem po Wiśle pozwolą natomiast spojrzeć na to – zdaniem niektórych – najpiękniejsze z miast Polski z nieco innej perspektywy.
Zwierzyniec
Choć nazywany jest „perłą Roztocza”, nazwę swą zawdzięcza nie mięczakom ze środowisk wodnych, a dzikiej zwierzynie z lasów porastających tereny obecnego Roztoczańskiego Parku Narodowego. Zalążkiem osady – letniej rezydencji Zamoyskich – był stylowy dwór myśliwski. W dworskim ogrodzie, na wodzie stał pałacyk letni, a nieopodal dworu funkcjonował otoczony wysokim płotem zwierzyniec, po którym radośnie hasały jelenie, sarny, łosie czy dziki.
Choć największy atut Zwierzyńca stanowi spektakularna lokalizacja i sceneria – miasto ze wszystkich stron otoczone jest lasami, a jego południowe obrzeża zdobią malownicze stawy Echo – znajdą tu coś dla siebie także poszukiwacze zabytków i amatorzy kultury. W sercu miasteczka króluje kościół „Na Wyspie” św. Jana Nepomucena, którego barokowa fasada skrywa skromne wnętrze subtelnie zdobione polichromiami Łukasza Smuglewicza. W odległości krótkiego spaceru od drewnianej dzwonnicy obok kościoła stoi monumentalny budynek zarządu Ordynacji Zamojskiej. Tuż obok niego mieści się klimatyczny browar z magazynem i dziedzińcem. Można tu w ciepłe wieczory można skosztować regionalnego piwa czy – podczas Letniej Akademii Filmowej – obejrzeć film.
Łagów
Łagów to niewielkie, malownicze miasteczko, położone między dwoma jeziorami na terenie Rezerwatu Przyrody Nad Jeziorem Trześniowskim. Zachwyca niezwykłą atmosferą i zapierającym dech w piersiach krajobrazem, który podbija też serca artystów. Co roku w plenerze organizowane są spotkania, w których uczestniczą malarze z Polski i zagranicy, przenoszący na płótno piękno okolicy. W tym jednym z najpiękniejszych miasteczek w Polsce świetnie odnajdą się również miłośnicy zabytków. Nad miejscowością góruje Zamek Joannitów, wzniesiony w połowie XIV wieku. Dziś znajduje się tu hotel oraz kawiarnia, do zwiedzania udostępniono wieżę, z której można podziwiać panoramę.
Nie każdy wie, że to właśnie w Łagowie zorganizowano pół wieku temu pierwszy festiwal filmowy w Polsce. Przez wszystkie te lata można tu było spotkać największe gwiazdy polskiego kina. Festiwal odbywa się do dziś i przyciąga tłumy miłośników rodzimej kinematografii. W obliczu nadchodzącego babiego lata radzimy wybrać się na weekend do Łagowa, przespacerować jego klimatycznymi uliczkami, zrelaksować się nad brzegiem jeziora i przekonać na własne oczy, dlaczego to miasteczko nazywane jest Perłą Ziemi Lubuskiej.
Chełmno
Wciąż mało kto wie, że mamy w Polsce oficjalną stolicę zakochanych. Z patentem, zastrzeżoną prawnie nazwą i własnym logo. To położone ok. 40 km od Torunia Chełmno – wspaniałe zabytkowe miasto, nazywane czasem „słowiańskim Carcassonne”. Dlaczego właśnie tutaj miłość ma królować? Odpowiedź jest prosta. Patronem malowniczej polskiej miejscowości jest sam św. Walenty, a jego relikwie znajdują się w tutejszym kościele farnym. Można zatem wymodlić sobie uczuciową pomyślność „u źródła”. A przy okazji zrobić zdjęcie przy pomniku sympatycznej pary w miłosnym uścisku czy skosztować miejscowego specjału, jakim są bułki z lubczykiem. Nie brak również innych atrakcji, jak choćby specjalnie wytyczona trasa spacerowa dla zakochanych, dywany kwiatowe w kształcie serc na Plantach czy organizowany co roku w Walentynki – jakżeby inaczej! – Festiwal Piosenki Miłosnej. Jeśli zaś na widok kolejnych czerwonych serduszek zacznie Wam się robić słabo, zawsze możecie dać się oczarować pięknej gotyckiej architekturze i doskonale zachowanym średniowiecznym fortyfikacjom.
Trzebiatów
Cztery średniowieczne kościoły, z których każdy jest innego wyznania (a jeden pełnił nawet funkcję… latarni morskiej), pałac zamieszkiwany ongiś przez autorkę pierwszej kobiecej powieści romantycznej w Polsce, a nawet portret najsłynniejszego europejskiego słonia doby baroku – oddalony o ok. 10 km od morza Trzebiatów kryje w sobie niejedną niespodziankę. Niewielkie miasteczko może się pochwalić jednym z najpiękniejszych zabytkowych zespołów miejskich w północnej Polsce – i nie przypadkiem porównywane bywa do znacznie bardziej popularnego Kazimierza nad Wisłą.
Podczas wizyty w malowniczym miasteczku koniecznie trzeba przespacerować się po Rynku Staromiejskim, wspiąć się na 90-metrową wieżę gotyckiego kościoła Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny oraz przywitać się z symbolem miasta, czyli wspomnianym słoniem. Wykonany metodą sgraffito XVII-wieczny obraz można oglądać na ścianie jednej z kamienic. Zdaniem ekspertów przedstawia słonicę imieniem Hansken, która w 1633 r. przybyła z Cejlonu do Niderlandów i zrobiła ogromną karierę w całej Europie jako atrakcja cyrkowa. Do tego stopnia, że swego czasu uwiecznił ją na płótnie sam Rembrandt. To jednak Trzebiatów uczynił z niej swój ponadczasowy symbol.
Tykocin
Ta niewielka, malownicza miejscowość, znajdująca się w województwie podlaskim nad rzeką Narew przyciąga nie tylko bogatą, królewską wręcz historią, która sięga czasów istnienia Księstwa Mazowieckiego, kiedy to w 1425 roku nabyła prawa miejskie. Jeden z najstarszych grodów w regionie, często nazywany lokalną perłą baroku, do dziś urzeka również pięknymi, XVIII-wiecznymi zabytkami. Rozmieszczenie budynków w dużej mierze przypomina swoją strukturą charakterystyczny układ miast żydowskich – to właśnie głównie Żydzi wnieśli istotny wkład w rozwój miasta.
Do dziś można zwiedzać m.in. Wielką Synagogę z ogromnymi tablicami w języku hebrajskim i aramejskim, specyficznym rodzajem ambony zwanej birmą czy też salę ołtarzową Aron ha-kodesz. XVI-wieczny Zamek Królewski, późnobarokowy Kościół Trójcy Przenajświętszej czy też Dom Talmudyczny to również obowiązkowe atrakcje nie tylko dla zagorzałych entuzjastów kultury żydowskiej. Nie zabraknie również czegoś dla zwolenników nieco bardziej aktywnej formy wypoczynku – Narwiański Park Narodowy, Europejska Wieś Bociania czy wreszcie Kiermusy – ostoja tradycji szlacheckiej oraz żubra – zagwarantują pełnię wrażeń. Gorąco polecamy!
Supraśl
Początek istnienia tej niewielkiej malowniczej miejscowości w Polsce datowany jest na rok 1500. Sercem ówczesnej osady był wówczas zabytkowy klasztor, powstały dzięki inicjatywie prawosławnych mnichów. Co prawda konstrukcja została zniszczona podczas II Wojny Światowej przez wojska hitlerowskie, niemniej jednak w przeszłości odgrywała znaczącą rolę nie tylko w kontekście religijnym, ale również kulturalnym. Dziś Supraśl to niewielka, uzdrowiskowa miejscowość, która urzeka swoim kameralnym klimatem. Doskonała lokalizacja pośród Puszczy Knyszyńskiej, liczne szlaki rowerowe, piesze, a nawet konne, czy możliwość zorganizowania spływów kajakowych zagwarantuje dobrze spędzony czas.
Dla tych z kolei, którzy preferują wypoczynek oparty głównie na zwiedzaniu zabytków, nie zabraknie atrakcji – liczne kościoły m.in. Pobazyliański Zespół Klasztorny czy Kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy, Pałac Buchholtzów czy Dom Tkaczy to pozycje obowiązkowe na mapie Supraśla. Jeżeli dodamy do tego Bulwary im. Wiktora Wolkowa nad rzeką może okazać się, że ta urocza miejscowość to doskonały pomysł nie tylko na weekendowy wypad. Gotowi na przygodę?
Reszel
Ranking najpiękniejszych miasteczek w Polsce zamyka Reszel. Położony na terenie historycznej Barcji Reszel w czasach przedkrzyżackich należał do pruskiego plemienia Bartów. Za panowania polskiego, w XVII wieku, w miasteczku tym tworzyło wielu znakomitych artystów i rzemieślników. Specyficzna atmosfera i klimat miejsca, a także perełki architektury obronnej i gotyku przyczyniły się do wpisu Reszla na prestiżową listę zabytków UNESCO (nie mylić z bardziej znaną Listą Światowego Dziedzictwa).
Choć malownicza lokalizacja na Warmii i spektakularna galeria zabytków z gotyckim Zamkiem Biskupów na czele czynią z Reszla atrakcyjny punkt na mapie Polski, na miejscu nie doświadczy się turystycznego zgiełku czy tłumu. A gwarantują to międzynarodowe zasady! Reszel jest pierwszym w Polsce miasteczkiem, które przystąpiło do Cittàslow (w dosłownym tłumaczeniu “powolne miasto”). To stowarzyszenie miast, których mieszkańcy kierują się w życiu mottem: „funkcjonować wolno, cicho, dokładnie i aktywnie, w trosce o środowisko, zachowanie różnorodności kulturalnej i regionalnych tradycji”.
