Kulturalne i…zielone stolice kultury, archipelagi wrażeń, Bałkany i sąsiedzi z południa… polecamy i podpowiadamy, które z europejskich miejsc i atrakcji warto uwzględnić w planach podróżniczych na nadchodzący rok.
Tuluza, Francja – tam, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością… na różowym tle
Tuluza triumfuje w zestawieniu rekomendacji na 2025 rok i u nas, i w wydawnictwie Lonely Planet… i trudno się temu dziwić. Czwarte co do wielkości w miasto we Francji to bowiem intrygująca kompilacja zabytków z listy Unesco z… kosmosem – a wszystko to na “różowym tle”, które to stanowią fasady charakterystycznych ceglanych budynków.
Centralnym punktem stolicy Oksytanii jest Plac Kapitoliński z imponującym, zachwycającym neoklasycystyczną fasadą i bogato zdobionymi wnętrzami kapitolem. Amatorów turystycznej klasyki i historii sztuki zaintryguje Bazylika św. Saturnina, jeden z największych romańskich kościołów w Europie, a także bogata kolekcja rzeźby i malarstwa od średniowiecza po XIX wiek zgromadzona w Muzeum Augustianów.
Spacer wzdłuż Kanału Południowego, wpisanego na listę UNESCO, pozwoli na relaks w otoczeniu zieleni i malowniczych krajobrazów. Dla bardziej kosmicznych doznać warto wybrać się do Cité de l’Espace oferujego interaktywne wystawy poświęcone kosmosowi, w tym pełnowymiarowe modele rakiet i planetarium. Gotowi na… kosmos?
Litwa – Wilno Europejską Zieloną Stolicą 2025
Litwo, ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto… Cię odkrył i zwiedził. A kto tego jeszcze nie zrobił (albo nie robił tego już dawno), koniecznie powinien nadrobić zaległości w nadchodzącym roku – nasz północno-wschodni sąsiad ma bowiem wiele do zaoferowania.
Uzdrowiskowe Druskienniki i Birsztany, nadmorska Połąga, zachwycające naturalnym pięknem Kłajpeda i Mierzeja Kurońska, pełne historii Kowno, Zamek w Trokach (jedyny zamek w Europie Wschodniej zlokalizowany na wyspie), imponująca ścieżka w koronach drzew w Parku Regionalnym Onikszty, a na deser – Wilno. Litewską stolicę, z wpisaną na listę UNESCO starówkę, pełna jest barokowych kościołów i malowniczych zaułków, zna każdy. Ale nie każdy wie, że zdobyła ona tytuł… Europejskiej Zielonej Stolicy 2025. Ponad 61% powierzchni Wilna to tereny zielone. Inne stolice mogą zzielenieć z zazdrości!
Słowacja – malowniczy raj w sercu Europy
Słowacja zajęła 9. miejsce w zestawieniu podróżniczych rekomendacji Lonely Planet na 2025 rok…. i my także szczerze ją polecamy. Olśniewające górskie krajobrazy, majestatyczne jaskinie, kaniony, a także bogata historia, kultura i wyjątkowe aquaparki sprawiają, że Słowacja to doskonały wybór zarówno na krótki wypad, jak i dłuższy urlop.
Jedną z głównych atrakcji tego kraju jest Bratysława, jedyna stolica na świecie granicząca z dwoma państwami – Austrią i Węgrami, co nadaje miastu unikalny charakter. W granicach miasta warto zobaczyć Zamek Bratysławski, Stary Ratusz, Rynek, Bramę Michalską, Katedrę św. Marcina, Kościół św. Elżbiety, Zamek Devin oraz wdrapać się na punkt widokowy Slavin. Kolejnym miejscem wartym uwagi na Słowacji są Koszyce, gdzie – oprócz imponującej gotyckiej katedry – znajdziemy zabytkowe kamienice, Ulicę Rzemiosł i klimatyczne kawiarnie. Miasto to, znane z festiwali i sztuki ulicznej, było Europejską Stolicą Kultury w 2013 roku.
Słowacja oferuje jednak znacznie więcej niż tylko urokliwe miasta – jej dziewicza przyroda zachwyca o każdej porze roku. Tatry Wysokie, z Tatrzańską Łomnicą i Starym Smokowcem, stanowią doskonałą bazę wypadową na piesze wędrówki. Rodziny z dziećmi z pewnością docenią ścieżkę w koronach drzew w ośrodku Bachledka Ski & Sun oraz Tatralandię – największy aquapark w Europie Wschodniej. Tatralandia oferuje aż 14 basenów termalnych, 28 zjeżdżalni i liczne atrakcje, które przypadną do gustu zarówno najmłodszym, jak i dorosłym.
Sarajewo, Bośnia i Hercegowina – top kierunek na Bałkanach
Czytelnicy magazynu „National Geographic Traveler” uznali Sarajewo za najlepszy kierunek podróży na 2025 rok – i trudno się z tym nie zgodzić. Miasto, wyróżnione na prestiżowej liście „Best of the World 2025”, zachwyca swoją różnorodnością kulturową, w której przenikają się wpływy osmańskie, austro-węgierskie i jugosłowiańskie, oraz malowniczym położeniem w otoczeniu gór.
Spacer po Baščaršiji, zabytkowej dzielnicy handlowej, to jak podróż w czasie. Według miejscowych legend, Most Łaciński – miejsce zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda – oraz kładka dla pieszych Skenderija zbudowane są z tych samych materiałów, co słynna Wieża Eiffla. Tunel Ratunkowy z czasów oblężenia miasta to obowiązkowy punkt dla osób zainteresowanych historią. Miłośnicy kultury powinni odwiedzić Galerię 11/07/95, upamiętniającą konflikt w regionie, oraz Muzeum Narodowe z bogatymi zbiorami etnograficznymi. Dla aktywnych turystów czekają pobliskie góry – i słynne stoki Bjelašnica i Jahorina, gdzie w 1984 roku odbyły się Zimowe Igrzyska Olimpijskie.
Archipelag Sztokholmski, Szwecja – blisko natury
Archipelag Sztokholmski to ponad 30 000 wysp i wysepek – i tyle samo powodów do wizyty. Choć może nawet więcej, gdyż obecność na liście „Best of the World 2025” magazynu „National Geographic Traveler” to kolejny argument.
Odkrywanie i doświadczanie archipelagu warto rozpocząć od Vaxholm, wyspy nazywanej „bramą do archipelagu”, której jedną z największych atrakcji jest twierdza Vaxholm Kastell . Miłośnikom żeglarstwa i urokliwych widoków spodoba się Sandhamn, słynąca z piaszczystych plaż oraz regat. Utö swą sławę zawdzięcza najstarszej w Szwecji kopalni żelaza i licznym trasom rowerowym, a Möja – tradycyjnemu rybackiemu klimatowi. Na wyspach Grinda i Fjäderholmarna znajdziemy liczne ścieżki trekkingowe, malownicze zatoki i plaże.
Z wszystkich wysp i wysepek archipelagu około 200-30 jest zamieszkałych lub dostępnych dla turystów. W nadchodzących 365 dniach nowego roku warto znaleźć choć kilka, by odkryć i poznać chociaż kilka z nich.
Czechy – poza utarte szlaki
Tajemnicze uliczki i zaułki, światowej sławy zabytki i budowle, piękne ogrody i nastrojowe knajpki, gdzie napijemy się najlepszego piwa na świecie… Praga jest jedną z najczęściej odwiedzanych przez turystów stolic starego kontynentu. I trudno się temu dziwić. Od kilku tygodni spragnieni Bałtyku prażanie (i inni podróżni) mogą korzystać z nowego połączenia kolejowego, które łączy Pragę z polskim wybrzeżem – i z powrotem. Baltic Express to kolejny argument za city breakiem w czeskiej stolicy, ale i nie tylko tam. Czechy to bowiem nie tylko Złota Praga.
To także BŁOGI kraj karlowarski, słynący z niesamowitych uzdrowisk (do najsłynniejszych należą Karlowe Wary, które wraz z Mariańskimi Łaźniami i Franciszkowymi Łaźniami tworzą Zachodnioczeski Trójkąt Uzdrowiskowy.) To również CUDOWNY kraj liberecki, pełen NIESPODZIANEK kraj ustecki, ORZEŹWIAJĄCY kraj pilzneński, pełen MOCY, KOLORÓW i ENERGII kraj morawsko-śląski, słynący z wina i wywołujący uśmiech na twarzy kraj południowomorawski … łącznie 14 wyjątkowych regionów, z których każdy – niczym pierścień Arabeli – spełni jedno podróżnicze marzenie! W 2025 planujemy podróż do Czech także poza utarte szlaki, by spełnić je wszystkie. Dołączycie?
Wyspy Owcze, Dania – dzikość w najlepszym wydaniu
Dziko, bardziej dziko… Wyspy Owcze. Jeśli w 2025 poczujemy pierwotny zew przygody i natury, najlepiej podążyć za nim wprost do autonomicznego regionu Danii, zlokalizowanego na północnym Atlantyku. Wyspy Owcze to w istocie archipelag 18 wysp oferujących surowe krajobrazy, majestatyczne klify i rozległe łąki. Słowem naturę w najbardziej dziewiczym wydaniu.
Nic więc dziwnego, że wydawnictwo Lonely Planet poleca ten kierunek miłośnikom dzikiej przyrody i poszukiwaczom autentycznego piękna natury.
Jedną z głównych atrakcji jest wodospad Múlafossur w Gásadalur, którego woda efektownie wpada wprost do Północnego Atlantyku. Zapaleni ornitolodzy koniecznie powinni odwiedzić wyspę Mykines, słynąca z licznych kolonii maskonurów oraz malowniczej latarni morskiej. Niezwykłym doświadczeniem bęzie wizyta nad jezioremSørvágsvatn, któreto, dzięki optycznej iluzji, wydaje się… zawieszone nad wodą. Warto również zajrzeć do stolicy archipelagu, Tórshavn, zachwycającej malowniczymi, kolorowymi domkami i klimatycznymi kafejkami. Punkt obowiązkowy to także rejs wzdłuż majestatycznych klifów Vestmanna.
Słowenia – Nova Gorica Europejską Stolicą Kultury 2025
Najpierw, w połowie 2020 roku, w tym niewielkim kraju posypały się gwiazdki Michelin. Dosłownie, spadł cały “deszcz kulinarnych meteorów” na ponad 50 restauracji (po raz pierwszy w historii byłej republiki Jugosławii). Nieco później Słowenia wybrana została Europejskim Regionem Gastronomicznym 2021 przez IGCAT (International Institute of Gastronomy, Culture, Arts and Tourism), a chwile później światowej sławy magazyn luksusowych podróży Condé Nast Traveler wskazał tę bałkańską perełkę jako najlepsze miejsce na wakacje w 2021. Gdyby tego było mało, Nova Gorica zdobyła tytuł Europejskiej Stolica Kultury 2025. Czy kogoś trzeba jeszcze przekonywać, że to obecnie najsmaczniejszy kąsek na zagraniczną eskapadę?
Mimo że Słowenia nie jest ogromna, w jej przypadku powiedzenie „małe jest piękne” to za mało. Kraj o powierzchni porównywalnej do rozmiarów jednego z polskich województw pod względem zróżnicowania plenerów i dostępnych atrakcji turystycznych śmiało rywalizować może ze znacznie większymi państwami. Magiczne jeziora polodowcowe (Bohinj, Jasna) bajkowe jaskinie (Škocjanske jame i jaskinia Postojna), klimatyczne portowe miasteczka (Piran, Koper, Portoroż), spektakularne zamki (Ljubljanski i Predjamski Grad) i ośnieżone szczyty Alp Julijskich na terenie całego kraju robią nie mniejsze wrażenie niż prekmurski bograč czy gibanica na stołach tutejszych restauracji. Sami sprawdźcie, smacznego podróżowania!
Malta – śródziemnomorska perełka
Dlaczego warto uwzględnić Maltę w swoim harmonogramie podróży. Bo jest daleko, ale … będzie bliżej – w 2025 roku LOT uruchamia bezpośrednie loty na Maltę, co czyni ją bardziej dostępną dla podróżnych z Polski. Po zaledwie kilku godzinach lotu czekać nas będą turkusowa woda, urokliwe wioski rybackie i starożytne zabytki. Kuszące, prawda?
Wśród najważniejszych atrakcji wyspy wymienić trzeba Hypogeum Ħal Saflieni – unikalną podziemną budowlę sprzed około 4000 lat p.n.e., wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Odwiedzający mogą również podziwiać malownicze wioski rybackie, takie jak Marsaxlokk, słynące z kolorowych łodzi luzzu i tradycyjnych targów rybnych.
Miłośników kina zaintryguje fakt, że to właśnie tutaj kręcono sceny do filmu „Gladiator 2”. Produkcja wykorzystała maltańskie krajobrazy do odtworzenia starożytnego Rzymu, co podkreśla unikalny charakter wyspy jako pleneru filmowego. Chętni na przygodę rodem z epickiego filmu?
Budapeszt, Węgry – nowe oblicze Varosliget
Budapeszt to jedno z tych europejskich miast, które swoim unikalnym klimatem wyróżnia się na tle innych stolic. Kameralne winiarnie, słynne łaźnie termalne i monumentalne zabytki sprawiają, że to doskonały wybór na city break. Ponadto, po 10 latach prac, kończy się właśnie rewitalizacja Parku Miejskiego Varosliget – największego projektu miejskiego w Europie, przestrzeni pełnej atrakcji dla rodzin, miłośników kultury i aktywnego wypoczynku. Trudno więc o większą miejską konkurencję dla Budapesztu w Europie w kategorii city break na 2025 rok.
Podczas wizyty można przegapić zapierającego dech w piersiach widoku z góry Gellerta, majestatycznej 36-metrowej kolumny archanioła Gabriela na placu Milenijnym czy wizyty w budapesztańskim zoo. Miłośnicy kulinariów powinni koniecznie odwiedzić halę targową Vásárcsarnok – najstarsze zadaszone targowisko w mieście, które kusi lokalnymi specjałami. Budapeszt zachwyca nie tylko wyjątkową architekturą i zabytkami, ale także różnorodnością intrygujących lokali i pubów, które zaskoczą nawet najbardziej wymagających gości. Kultowa Szimpla Kert, jedna z najpopularniejszych klubokawiarni w mieście, oferuje nie tylko wyjątkowy klimat, ale również nietuzinkowy wystrój – przy drinku można tu usiąść przy stoliku wykonanym ze starego Trabanta. Lokal znalazł się na liście 100 najlepszych klubów na świecie, a jego atmosfera często porównywana jest do klubów w Berlinie. To obowiązkowy punkt dla każdego, kto chce poczuć nocne życie stolicy Węgier.
